Ano ang Extra-Judicial Settlement?
Ang extra-judicial settlement ay isang proseso kung saan ang mga tagapagmana ng isang yumao ay nagkakasundo sa hatian ng mga ari-arian nang walang pagdadaan sa korte. Karaniwang isinasagawa ito kung ang yumaong tao ay hindi nag-iwan ng huling habilin o last will and testament, at lahat ng tagapagmana ay nasa legal na edad, nagkasundo, at walang alitan tungkol sa hatian ng mana.
Kailan Maaaring Isagawa ang Extra-Judicial Settlement?
Maaari lamang isagawa ang extra-judicial settlement kung ang mga sumusunod na kundisyon ay natutupad:
- Walang Iniwan na Huling Habilin: Ang yumaong tao ay hindi nag-iwan ng last will and testament.
- Lahat ng Tagapagmana ay Nagkakasundo: Walang alitan sa pagitan ng mga tagapagmana hinggil sa hatian ng ari-arian.
- Nasa Legal na Edad: Lahat ng tagapagmana ay nasa tamang gulang o legal na edad. Kung mayroong menor de edad, kinakailangan ang pag-appoint ng guardian ad litem na magrerepresenta sa menor de edad.
- Walang Iniwan na Utang: Kung may mga utang ang yumaong tao, ito ay dapat bayaran bago maganap ang hatian ng ari-arian.
Mga Kailangan sa Pagsasagawa ng Extra-Judicial Settlement
Narito ang mga kinakailangang hakbang at dokumento para maisagawa ang extra-judicial settlement:
Pagpapalathala ng Paunawa (Notice of Settlement): Dapat ipalathala ang paunawa ng settlement sa isang pahayagan na may general circulation sa loob ng tatlong magkakasunod na linggo. Ito ay upang mabigyan ng pagkakataon ang mga posibleng creditor na maghabol kung mayroong utang ang yumaong tao.
Paghahanda ng Extra-Judicial Settlement Agreement: Ang mga tagapagmana ay dapat maghanda ng isang kasunduan na nagpapahayag ng kanilang pagkakasundo sa hatian ng mga ari-arian. Dapat itong nakasaad sa isang legal na dokumento na pirmado ng lahat ng tagapagmana at notarized.
Pagbabayad ng Estate Tax: Kinakailangan ang pagbabayad ng estate tax bago maisagawa ang pag-transfer ng mga ari-arian sa pangalan ng mga tagapagmana. Ang pagbabayad ng buwis na ito ay isinasagawa sa Bureau of Internal Revenue (BIR).
Pagrehistro ng Dokumento sa Registry of Deeds: Pagkatapos mabayaran ang estate tax, dapat irehistro ang extra-judicial settlement agreement sa Registry of Deeds upang ma-transfer ang mga titulo ng ari-arian sa pangalan ng mga tagapagmana.
Pag-update ng mga Public Records: Kinakailangan ding ipaalam sa mga relevant na ahensya ng gobyerno at lokal na tanggapan ang mga pagbabago sa ownership ng mga ari-arian.
Pagtutol sa Extra-Judicial Settlement
Kung mayroong pagtutol mula sa sinumang partido o kung mayroong alitan sa hatian, hindi na maaaring isagawa ang extra-judicial settlement. Sa halip, kailangang dumaan sa judicial settlement, kung saan ang korte ang magdedesisyon sa tamang hatian ng mga ari-arian.
Konklusyon
Ang extra-judicial settlement ay isang praktikal at mas mabilis na paraan ng pamamahagi ng mana kung walang iniwang testamento at may pagkakasundo sa pagitan ng mga tagapagmana. Gayunpaman, mahalaga na sundin ang mga tamang proseso at kumpletuhin ang mga kinakailangang dokumento upang maiwasan ang mga legal na komplikasyon sa hinaharap.