Query: Paano mag-umpisa ng extrajudicial settlement document?

Ang paglikha ng extrajudicial settlement document ay isang mahalagang hakbang sa pamamahala ng mga ari-arian ng isang namatay na tao nang walang pangangailangan na dumaan sa mahabang proseso ng korte. Narito ang mga pangunahing hakbang sa pag-umpisa ng isang extrajudicial settlement document sa Pilipinas:

Hakbang 1: Kumuha ng mga Mahahalagang Dokumento

Death Certificate: Kumuha ng kopya ng death certificate ng yumaong tao mula sa Philippine Statistics Authority (PSA) o sa lokal na civil registrar.
Titulo ng Ari-arian: Kolektahin ang mga titulo ng lahat ng ari-arian ng namatay.
Tax Declaration: Kunin ang mga tax declaration ng mga real properties mula sa Assessor's Office.

Hakbang 2: Pagtukoy sa mga Tagapagmana

Listahan ng mga Tagapagmana: Tukuyin ang lahat ng mga legal na tagapagmana ayon sa Family Code of the Philippines. Ito ay maaaring mga asawa, anak, magulang, at iba pang kamag-anak na may karapatan sa mana.
Consent: Siguraduhing lahat ng tagapagmana ay sumasang-ayon sa extrajudicial settlement. Ang kanilang pirma ay kailangan sa dokumento.

Hakbang 3: Paggawa ng Extrajudicial Settlement Document

Simula ng Dokumento: Ang dokumento ay dapat maglaman ng pamagat na "Extrajudicial Settlement of Estate".
Mga Detalye ng Namatay: Ilagay ang buong pangalan ng namatay, petsa ng kamatayan, at huling tirahan.
Paglalarawan ng mga Ari-arian: Ilahad ang lahat ng ari-arian na kasama sa estate ng namatay, kabilang ang kanilang mga lokasyon at deskripsyon.
Mga Detalye ng mga Tagapagmana: Isama ang pangalan, edad, at relasyon ng bawat tagapagmana sa namatay.
Pamamahagi ng Ari-arian: Ipaliwanag kung paano hahatiin ang mga ari-arian sa mga tagapagmana. Ito ay dapat gawin ayon sa batas o sa kanilang kasunduan.

Hakbang 4: Notaryo

Dalhin ang extrajudicial settlement document sa isang notaryo publiko para sa notarization. Ang lahat ng tagapagmana ay dapat personal na pumirma sa harap ng notaryo.

Hakbang 5: Pag-file sa BIR at Pagbabayad ng Buwis

Estate Tax: Mag-file ng estate tax return sa Bureau of Internal Revenue (BIR) at bayaran ang anumang kaukulang buwis.
Tax Clearance: Kumuha ng tax clearance mula sa BIR pagkatapos ng pagbabayad ng estate tax.

Hakbang 6: Pagpa-publish ng Notice

Publication: Ang extrajudicial settlement ay kailangang ipublish sa isang pahayagan ng general circulation isang beses kada linggo sa loob ng tatlong magkakasunod na linggo. Ito ay upang ipaalam sa publiko ang settlement at bigyan ng pagkakataon ang mga maaaring may reklamo.

Hakbang 7: Paghahain ng Dokumento sa Register of Deeds

Paghahain: Mag-file ng kopya ng notarized extrajudicial settlement document sa Register of Deeds kung saan nakatala ang mga real property ng estate. Kasama rito ang mga kinakailangang dokumento tulad ng tax clearance at publication notice.

Sa pagsunod sa mga hakbang na ito, masisiguro ang maayos na pag-aayos ng mga ari-arian ng yumaong tao nang hindi dumadaan sa proseso ng probate sa korte. Mahalaga rin na humingi ng payo sa isang abogado upang masiguro na ang lahat ng legal na proseso ay nasusunod.